سرماخوردگی و آنفلوآنزا دو بیماری تنفسی زمستانی هستند که ممکن است یکسان به‌نظر برسند اما تفاوت‌هایی با هم دارند. درحالی‌که سرماخوردگی معمولی درنهایت فروکش می‌کند، آنفلوآنزا ممکن است موجب مرگ‌ شود.

چه عواملی موجب آنفلوآنزا و سرماخوردگی می‌شوند؟

آنفلوآنزا یک عفونت ویروسی است که به‌وسیله‌ی ویروس آنفلوآنزا که یک ویروس تنفسی است، ایجاد می‌شود. سرماخوردگی نیز یک عفونت ویروسی است که در اثر آدنوویروس‌ها یا کروناویروس‌ها ایجاد می‌شود و این ویروس‌ها انواع بسیار زیادی دارند. به‌همین دلیل گفته می‌شود که درمان و واکسنی برای سرماخوردگی معمولی وجود ندارد؛ درحالی‌که آنفلوآنزا با واکسیناسیون قابل پیشگیری است.

سرماخوردگی معمولا موجب آب‌ریزش بینی، احتقان و گلودرد می‌شود. آنفلوآنزا روی ریه‌ها و مفاصل اثر می‌گذارد و موجب بروز ذات‌الریه، نارسایی تنفسی و حتی مرگ می‌شود. آنفلوآنزا معمولا مجرای گوارشی کودکان را عفونی می‌کند و موجب اسهال و استفراغ می‌شود. به‌علت عدم بلوغ نسبی روده، آن‌ها ممکن است ویروس بیشتری را جذب کرده و وضعیت روده‌شان بدتر شود. آنفلوآنزا موجب همه‌گیری‌های گسترده و مرگ‌و‌میر می‌شود، درحالی‌که سرماخوردگی تنها موجب آزار ما می‌شود.

تمایز بین سرماخوردگی، آنفلوآنزا یا آلرژی ازنظر علائم بیماری چیست؟

آنفلوآنزا معمولا در اوایل اکتبر (مهر) آغاز می‌شود و می‌تواند تا ماه مارس (نیمه‌ی فروردین) ادامه داشته باشد. اوج این بیماری ماه نوامبر (۱۰ آبان تا ۹ آذر) تا ژانویه (۱۱ دی تا ۱۱ بهمن) است. آلرژی معمولا در بهار یا پاییز روی می‌دهد و سرماخوردگی بیشتر در زمستان ظاهر می‌شود.

بدن ما ممکن است دربرابر سرماخوردگی، انفولانزا و آلرژی به‌طرز مشابهی پاسخ دهد اما مواردی وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها برای تمایز این بیماری‌ها استفاده کنید. نشانه‌های آلرژی به نشانه‌های سرماخوردگی شباهت دارد؛ اما ناشی از واکنش سیستم ایمنی دربرابر عاملی بی‌خطر است. معمولا تبی در کار نیست و نشانه‌های آلرژی مانند خارش گلو یا گوش‌ها وجود دارد. بعید است که آلرژی  با بدن‌درد همراه باشد. درمورد سرماخوردگی گاهی اوقات تبی با درجه‌ی کم وجود دارد. شما می‌توانید تفاوت آن‌ها را براساس مدت و شدت بیماری و اینکه آیا تجربه‌ی مشابهی در گذشته داشته‌اید یا نه، متوجه شوید.

معمولا سرماخوردگی و آنفلوآنزا حدود ۷ تا ۱۰ روز ادامه دارند اما آنفلوآنزا می‌تواند تا سه هفته نیز طول بکشد. ویروس آنفلوآنزا ممکن است دیگر در بدن شما نباشد اما تا مدت‌ها پس از آن نیز علائم را داشته باشید. آلرژی می‌تواند هفته‌ها یا ماه‌ها ادامه داشته باشد.

آیا درمان این بیماری‌ها متفاوت است؟

برای هر یک از این موارد، اگر روی بینی یا سینوس‌ها اثر گذاشته باشد، فقط شستشو با محلول نمکی که موجب خروج مخاط و ویروس می‌شود، روش دفاعی مناسبی است. این روش چندان خوشایند نیست ولی اثر خوبی دارد. انواعی از داروها وجود دارند که می‌توانند درمورد آنفلوآنزا کمک‌کننده باشند (مانند تامیفلو و رلنزا). این داروها، داروهای ضد‌ویروسی هستند که توانایی تولیدمثل ویروس را مهار می‌کنند و طول مدت و شدت بیماری را کاهش می‌دهند. البته داروهای مذکور باید بالافاصله پس از آغاز بیماری (طی ۴۸ ساعت اول) مصرف شوند وگرنه اثر چندانی نخواهند داشت چرا که ویروس حداکثر تولیدمثل خود را انجام داده است. اگر به سرماخوردگی یا آنفلوآنزا مبتلا شده‌اید، استراحت کنید و از ضداحتقان‌ها و آنتی‌هیستامین‌ها، ایبوپروفن، استامینوفن، سوپ مرغ و مایعات استفاده کنید.

تصور می‌شود که روی به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند تا بتواند با ظرفیت طبیعی خود کار کند و شدت و طول سرماخوردگی را کم کند. سلول‌های بدن به روی به‌عنوان کاتالیزوری برای فرایندهای حفاظتی خود نیاز دارند، بنابراین اگر نیاز آن‌ها به این عنصر برآورده شود، کارایی بیشتری خواهند داشت. شما همچنین باید در مدت بیماری از مصرف مکمل‌های آهن خودداری کنید. ویروس‌ها در چرخه‌ی تولیدمثل خود به آهن نیاز دارند بنابراین محروم کردن آن‌ها از آهن می‌تواند مانع از تکثیرشان شود. بیشتر این عفونت‌ها باکتریایی نبوده و نیازی به آنتی‌بیوتیک‌ ندارند؛ زیرا آنتی‌بیوتیک‌ها روی آن‌ها تأثیری ندارند. به‌طور کلی یک عفونت ویروسی باید طی ۷ تا ۱۰ روز از بین برود. اگر علائم پس از این مدت همچنان ادامه داشته باشد، شاید علت باکتری‌هایی مانند استرپتوکوک یا هموفیلوس آنفلوآنزا باشند. این باکتری‌ها موجب می‌شوند بیماری به مدت بیشتری بماند.

آیا راهکارهای پیشگیری از سرماخوردگی و آنفلوآنزا یکسان است؟

اجتناب از این دو بیماری مشابه است: شستشوی دقیق و منظم دست‌ها، عدم استفاده مشترک از ظروف غذا و پرهیز از تماس مستقیم با افراد بیماری که عطسه می‌کنند. تا زمانی‌که فردی دچار تب باشد، احتمال انتقال عفونت وجود دارد. پس از گذشت ۲۴ ساعت از فروکش کردن تب، عفونت دیگر در بدن بیمار وجود نخواهد داشت.